ทุกคนเคยสงสัยกันไหมครับว่าทำไมราคาของเครื่องตรวจฮีโมโกลบินถึงได้มีความแตกต่างกันเป็นอย่างมากจนไม่น่าเชื่อ ซึ่งคำตอบที่แท้จริงมันไม่ใช่แค่เรื่องของวัสดุ หรือประเทศที่ผลิต แต่มันเป็นเรื่องที่ลึกซึ้งกว่านั้น ซึ่งในบทความนี้เราจะมาค้นหาคำตอบไปด้วยกันครับ

เครื่องตรวจฮีโมโกลบินราคาถูก เป็นยังไง

เครื่องตรวจฮีโมโกลบิน หรือที่เราเรียกกันอีกชื่อหนึ่งว่า “เครื่องตรวจวัดความเข้มข้นของเลือด” ได้มีราคาที่แตกต่างกันอย่างมากในท้องตลาด ตั้งแต่ราคาหลักพันต้น ๆ ไปจนถึงหลักหมื่น

เครื่องตรวจฮีโมโกลบินราคาถูกโดยส่วนมากจะใช้ระบบการตรวจแบบ “Optical method of the reflectance” หรือเรียกเป็นภาษาไทยง่าย ๆ ว่า “การตรวจแบบวิธีสะท้อนแสง” ซึ่งเป็นกระบวนการทางเคมีที่ใช้หลักการของการตกกระทบของแสง เพื่อให้ได้ค่าฮีโมโกลบินออกมา ซึ่งเป็นหลักการที่คล้ายกับเครื่องตรวจน้ำตาลในเลือด (Glucometer) 

“แล้วหลักการตรวจแบบตกกระทบของแสงมันไม่ดียังไง?”

หลายคนคงมีคำถามนี้อยู่ในใจใช่ไหมครับ ซึ่งคำตอบก็คือไม่สามารถเทียบกับระบบการตรวจวัดอีกประเภทหนึ่งอย่าง Spectrophotometer เนื่องจากมีค่าความแม่นยำที่ต่ำกว่า ซึ่งแน่นอนว่าในมุมใช้งานก็ย่อมอยากได้ค่าความแม่นยำที่ใกล้เคียงกับความเป็นจริงที่สุดอยู่แล้ว โดยเฉพาะอย่างยิ่งหากเป็นโรงพยาบาล ห้องแล็บ รพ.สต. การทำการวิจัย ฯลฯ

หลักการตรวจแบบ Optical Method of the reflectance กับ Spectrophotometry ต่างกันยังไง ? 

 Optical Method of the Reflectance (วิธีสะท้อนแสง)

หลักการทำงานคือ การใช้แถบตรวจที่เคลือบสารเคมี โดยเมือหยดเลือดลงไป สารเคมีจะทำปฏิกิริยาและเปลี่ยนสี จากนั้นเครื่องจะยิงแสงไปบนแถบ และวัดแสงที่สะท้อนกลับมา
ข้อดี: ราคาถูก พกพาสะดวก ใช้งานง่าย เหมาะกับการตรวจแบบเบื้องต้น (Point-of-care, ใช้ที่บ้าน)
ข้อจำกัด: ความแม่นยำขึ้นอยู่กับคุณภาพของแถบตรวจ และปัจจัยแวดล้อม เช่น แสงจากภายนอก หรือการหยดเลือดที่ไม่ถูกต้อง 

 Spectrophotometry (วิธีวัดการดูดกลืนแสง)

หลักการทำงานคือ ใช้เครื่องยิงแสงผ่านตัวอย่างเลือดโดยตรง แล้ววัดการดูดกลืนแสงที่ความยาวคลื่นเฉพาะที่สัมพันธ์กับปริมาณฮีโมโกลบิน 
ข้อดี: ให้ค่าที่แม่นยำสูง ค่าความผิดพลาดต่ำ มาตรฐานระดับห้องปฏิบัติการ ใช้ในโรงพยาบาลและงานวิจัย และยังเหมาะกับการตรวจแบบเบื้องต้น (Point-of-care) อีกด้วย
ข้อจำกัด: เครื่องมีราคาสูงกว่าเครื่องปกติ

 สรุปสั้น ๆ

ถ้าใช้ตรวจทั่วไป หรือต้องการความสะดวก → เครื่องตรวจฮีโมโกลบินราคาถูก (หลักการ Optical) ตอบโจทย์
ถ้าใช้ในงานที่ต้องการความแม่นยำสูง เช่น โรงพยาบาล แล็บ → เครื่องตรวจฮีโมโกลบิน โดยใช้หลักการ Spectrophotometry คือมาตรฐานที่เชื่อถือได้

ความแม่นยำในการตรวจหาค่าฮีโมโกลบิน  

จากที่ได้สรุปให้ทุกท่านได้อ่านกันเบื้องต้น ค่าความแม่นยำในการตรวจหาค่าฮีโมโกลบินโดยใช้หลักการของ Spectrophotometry จะมีค่าความแม่นยำที่ดีกว่าการใช้หลักการของ Optical method of the reflectance 

ด้วยเหตุนี้ทำให้โรงพยาบาล ห้องแล็บ รพ.สต. หรือแม้กระทั่งสภากาชาด โดยส่วนมากจะนิยมใช้เป็นแบบ Spectrophotometry เนื่องจากให้ค่าความแม่นยำที่สูงกว่า ถึงแม้ราคาจะสูงกว่าด้วยก็ตาม ซึ่งผู้ใช้งานควรศึกษาวิธีการใช้งานจากคำแนะนำของผู้ผลิต/ผู้จัดจำหน่าย เพื่อให้สามารถวัดค่าฮีโมโกลบินได้ถูกวิธี

เครื่องตรวจฮีโมโกลบินที่มีหน่วยวัดความจำเยอะ  

เครื่องตรวจฮีโมโกลบินที่มีคุณภาพดี จะคิดถึงเรื่องการใช้งานของผู้ใช้งานเป็นหลัก ดังนั้นจะมีการออกแบบโปรแกรมออกมาให้สามารถเก็บหน่วยความจำในการวัดออกมาได้เยอะ เพื่อให้ผู้ใช้งานง่ายต่อการเก็บบันทึกสถิติค่าฮีโมโกลบิน 

ซึ่งเครื่องตรวจฮีโมโกลบินรุ่น HbX จากแบรนด์ HbPrompt ออกแบบความจุออกมาได้ถึง 2,000 ความจำ ทำให้สามารถเก็บความจำได้อย่างจุใจ ไม่ต้องกลัวความจำเต็ม จึงเป็นรุ่นที่โรงพยาบาลนิยมใช้ ต่างกับบางรุ่นที่มีหน่วยวัดความจำน้อย ทำให้ยากต่อการเก็บข้อมูลในกรณ๊ที่มีผู้เข้ารับบริการเป็นจำนวนมาก

เลือกเครื่องตรวจฮีโมโกลบินแบบไหนดี  

เมื่อถึงตอนนี้ ทุกท่านคงรู้แล้วถึงสาเหตุของราคาที่แตกต่างกันระหว่างเครื่องตรวจฮีโมโกลบินราคาประหยัดและราคาคุณภาพ แต่คำถามต่อมาคือ แล้วเลือกแบบไหนดี ? 

เครื่องตรวจฮีโมโกลบินสำหรับบุคคลธรรมดา   

โดยคำตอบของคำถามนี้ก็จะแตกต่างกันไปในแต่ละบุคคล / องค์กร เนื่องจากหากเป็นผู้ใช้งานทั่วไปก็อาจไม่ได้มีความจำเป็นที่จะต้องซื้อแบบที่ราคาสูง แต่ถึงกระนั้น หากต้องมีความจำเป็นที่ต้องได้ค่าออกมาถูกต้อง (ค่าเบี่ยงเบนน้อย) เพื่อที่จะสามารถประเมินอาการของผู้ใช้งานและรักษาได้ถูกต้อง ก็ควรที่จะใช้เป็นเครื่องตรวจฮีโมโกลบินที่ใช้หลักการ Spectrophotometry ก็จะดีที่สุด

เครื่องตรวจฮีโมโกลบินสำหรับโรงพยาบาล / ห้องแล็บ / รพ.สต. / คลินิก   

แต่ในทางกลับกัน หากผู้ถามคำถามนี้เป็นบุคลากรที่ต้องใช้เครื่องเพื่อวินิจฉัยอาการของผู้เข้ารับการรักษา ก็จะมีคำตอบเดียวคือ ควรต้องใช้เครื่องวัดฮีโมโกลบินแบบหลักการ Spectrophotometry เท่านั้น เพราะว่าโรงพยาบาล / ห้องแล็บ จะต้องได้ค่าที่ถูกต้อง แม่นยำ เพื่อที่จะสามารถประเมินอาการผู้เข้ารับการรักษาได้อย่างถูกต้อง

สรุป

เครื่องตรวจฮีโมโกลบินแบบพกพาหลัก ๆ จะมีหลักการในการตรวจอยู่ 2 ประเภทคือแบบหลักการสะท้อนแสง (Optical) และหลักการดูดกลืนแสง (Spectrophotometry) ซึ่งหลักการที่เอาใจผู้ใช้งานได้เป็นอันดับหนึ่ง ก็จะหนีไม่พ้นหลักการการดูดกลืนแสง เนื่องด้วยเหตุผลหลัก ๆ ที่มีความแม่นยำในการวัดค่าออกมาสูง ทำให้สามารถเชื่อถือในค่าได้ 

สั่งซื้อเครื่องตรวจฮีโมโกลบิน

หากท่านสนใจอยากได้รายละเอียดเพิ่มเติมเกี่ยวกับเครื่องตรวจฮีโมโกลบิน

สามารถติดต่อได้ที่

 Line OA: @medinter

 E-mail: winai@medinterthailand.com

 เบอร์: 02-888-2288, 081-845-4245