Hemoglobin คืออะไร สำคัญอย่างไร?

Hemoglobin คืออะไร  

Hemoglobin คือโปรตีนที่อยู่ในเซลล์เม็ดเลือดแดงที่มีหน้าที่ในการลำเลียงออกซิเจนจากปอดไปยังอวัยวะต่าง ๆ และนำคาร์บอนไดออกไซด์จากเซลล์ต่าง ๆ กลับมายังปอด

Hemoglobin คือส่วนประกอบสำคัญที่สุดของเซลล์เม็ดเลือดแดง และภายใน Hemoglobin มีส่วนประกอบที่เป็นสารที่เรียกว่า ฮีม (Heme) ที่มีหน้าที่ในการจับออกซิเจนเอาไว้

ในแต่ละเซลล์เม็ดเลือดแดง จะมีฮีโมโกลบินอย่างน้อยจำนวนหลายร้อยล้านตัวที่คอยลำเลียงออกซิเจนไปยังอวัยวะต่าง ๆ ในร่างกาย

ค่าฮีโมโกลบินปกติ  

ก่อนอื่นเราต้องเข้าใจก่อนว่าค่าเฉลี่ยฮีโมโกลบินสำหรับคนปกตินั้นคือเท่าใด จึงจะสามารถรู้ได้ว่าฮีโมโกลบินนั้นต่ำหรือสูง ซึ่งค่าฮีโมโกลบินมาตรฐานในแต่ละเพศก็จะมีค่าที่แตกต่างกันด้วย

ค่าฮีโมโกลบินของผู้ที่มีสุขภาพดี

เพศชาย: มีฮีโมโกลบินระหว่าง 13.2 – 16.6 g/dl (กรัมต่อเดซิลิตร)
เพศหญิง: มีฮีโมโกลบินระหว่าง 11.6 – 15 g/dl (กรัมต่อเดซิลิตร)

โดยค่าฮีโมโกลบินสำหรับเด็กที่มีสุขภาพดีจะแตกต่างกันโดยขึ้นอยู่กับอายุและเพศ

ค่าฮีโมโกลบินที่ต่ำกว่าปกติ  

ถ้าฮีโมโกลบินมีค่าที่ต่ำกว่าปกติ จะถือว่าเป็นภาวะโลหิตจาง โดยภาวะโลหิตจางนั้นก็มีหลายประเภท ซึ่งรวมถึง

• ขาดธาตุเหล็ก
• ขาดวิตามิน B-12
• ขาดโฟเลต
• เลือดออกง่าย
• มะเร็งเม็ดเลือดขาว
• โรคไต
• โรคตับ
• ไฮโปไทรอยด์ (Hypothyroidism), ภาวะขาดไทรอยด์
• ธาลัสซีเมีย

โดยถ้าคุณถูกวินิจฉัยแล้วว่าเป็นภาวะโลหิตจาง คุณควรจะปรับการใช้ชีวิตรวมถึงการรับประทานอาหารเพื่อให้ร่างกายไปในทิศทางที่ดีขึ้น

เกิดอะไรขึ้นหากฮีโมโกลบินต่ำ? 

เมื่อฮีโมโกลบินต่ำ ทำให้ร่างกายได้รับออกซิเจนน้อยลง จึงส่งผลให้เกิดอาการเหนื่อยล้าและอ่อนแอได้

ค่าฮีโมโกลบินที่สูงกว่าปกติ  

สาเหตุที่ทำให้เกิดค่าฮีโมโกลบินสูง

Lifestyle

• การสูบบุหรี่ทำให้เซลล์เม็ดเลือดแดงและฮีโมโกลบินมีจำนวนมากขึ้นเพื่อไปทดแทนในส่วนที่ขาดหาย จากการสูบบุหรี่
• อยู่ในพื้นที่สูง (High Altitude) ก็เป็นอีกหนึ่งสาเหตุ เนื่องจากในพื้นที่สูงจะมีออกซิเจนน้อย จึงทำให้ร่างกายต้องการฮีโมโกลบินในจำนวนที่มากกว่าเดิมเพื่อรักษาระดับออกซิเจนที่ขาดหาย

สาเหตุจากการแพทย์

• ออกซิเจนในเลือดต่ำ
• โรคไต
• มะเร็งตับ, มะเร็งไต
• โรคเลือดข้น (polycythemia vera)

อาการจากการมีค่าฮีโมโกลบินสูง 

ในส่วนของฮีโมโกลบินสูง จะไม่มีอาการเฉพาะ แต่จะสามารถหาอาการได้จากโรคที่เป็นสาเหตุ

ยกตัวอย่างเช่นหากมีฮีโมโกลบินสูงที่เกิดจากโรคเลือดข้น จะมีอาการ เช่น

• ปวดศีรษะ
• ตาพร่า
• ความดันโลหิตสูง
• ตาแดง รวมถึงมือ เท้า 

การรักษา  

ในการรักษา จะรักษาตามสาเหตุที่ทำให้เกิดฮีโมโกลบินสูง

โรคเลือดข้น (polycythemia vera) อันตรายยังไง?

ภาวะนี้เกิดจากไขกระดูกสร้างเซลล์เม็ดเลือดแดงมากกว่าปกติ และนอกจากนี้ยังสร้างเซลล์เม็ดเลือดขาว รวมถึงเกล็ดเลือดเพิ่มขึ้นด้วย โดยการที่มีปริมาณเซลล์ที่มากกว่าปกติทำให้เพิ่้มโอกาสในการจับตัวกันของเม็ดเลือดแดงและเกล็ดเลือดได้ง่ายขึ้น ซึ่งจะทำให้มีการอุดตันของหลอดเลือดบริเวณต่าง ๆ ของร่างกาย เช่น ปลายมือ ปลายเท้า หลอดเลือดสมอง รวมถึงโรคเส้นหลอดเลือดหัวใจ เป็นเหตุให้ผู้ป่วยพิการหรือเสียชีวิตได้

อาการของโรคเลือดข้น

ผู้ป่วยจะมีการไหลเวียนของเลือดในร่างกายน้อยลง เนื่องจากเลือดที่ข้น(หนืด)ขึ้น ดังนั้นอาการที่พบบ่อยก็จะเป็น ใบหน้าแดง, ตาแดง, มึนศีรษะ, ง่วง หายใจลำบาก ชาตามปลายมือ ปลายเท้า คันตามผิวหนังโดยเฉพาะเวลาอาบน้ำอุ่น ตึงบริเวณหน้าท้องด้านซ้ายเนื่องจากม้ามโต ความดันโลหิตต่ำ และหากมีการอุดตันของหลอดเลือดที่สมอง มักพบ แขน ขาอ่อนแรงครึ่งซึก ขา ปากเบี้ยว

แนะนำเครื่องตรวจฮีโมโกลบินแบบพกพา

รุ่น HbX

ยี่ห้อ HbPrompt จากผู้ผลิต Konsung

เป็นเครื่องตรวจฮีโมโกลบินแบบพกพาที่สามารถวัดผลได้อย่างรวดเร็ว ภายใน 3 วินาที และใช้ปริมาณเลือดเพียง 7 ไมโครลิตร (หยดเล็ก ๆ จากการเจาะปลายนิ้ว)

หากต้องการรายละเอียดเพิ่มเติม สามารถติดต่อเข้ามาได้ที่