Fixed Angle Rotor กับ Swing Out Rotor แตกต่างกันอย่างไร? ควรเลือกแบบไหน?

Swing Out Rotor คืออะไร ?

คุณสมบัติของหัวปั่น Swing Out Rotor

เป็นหัวปั่นที่มีความเป็นเอกลักษณ์เนื่องจากว่า ในขณะที่ปั่น Swing Out Rotor ตัว Bucket ที่แขวนอยู่กับตัว Rotor จะถูกเหวี่ยงจนอยู่ในแนวนอน

อุปกรณ์ประกอบหัวปั่น Swing out Rotor

Rotor, Bucket, ฝาปิด Bucket, Adapter (สำหรับจุหลอดหรือถุงเลือดขนาดใหญ่)

ข้อดีของ Swing Out Rotor

• หัวปั่น Swing Out Rotor ส่วนใหญ่จะมีฝาปิดป้องกันการฟุ้งกระจายของตัวอย่างเลือด
• จะมีคุณสมบัติที่สามารถจุหลอดตัวอย่างได้มากกว่าแบบ Fixed Angle Rotor (ในบางรุ่นสามารถจุได้มากกว่า 100 หลอดต่อการปั่นในหนึ่งครั้ง)
• ลักษณะของมวลของแข็งที่แยกชั้น (หรือ Packed Red Cell ถ้าเป็นการปั่นเลือดแยกซีรั่มหรือพลาสมาเพื่อนำมาตรวจทางห้องปฏิบัติการ) จะเป็นเม็ดกระดุมซึ่งเหมาะกับการตรวจด้วยเครื่องตรวจสารเคมีหรือเครื่องตรวจอิมมูโนแบบอัตโนมัติ 

ข้อด้อยของ Swing Out

• ราคาสูงกว่าแบบ Fixed Angle Rotor
• ต้องมีความละเอียด รอบคอบมากขึ้น เนื่องจากเมื่อจุจำนวนหลอดได้มากและหลาย Buckets ทำให้ต้องระมัดระวังในการทำให้ Balance มากกว่าเดิม (หากมีการใส่หลอดตัวอย่างที่ไม่มีการ Balance กัน จะทำให้เครื่องปั่นสั่นสะเทือน ซึ่งโดยมากเครื่องปั่นจะมีระบบหยุดการทำงานหากมี Imbalance เกิดขึ้นอยู่แล้ว โดยหากตัวเครื่องพบการสั่นสะเทือน จะไป Triggered ทำให้ตัวเครื่องหยุดการทำงานโดยอัตโนมัติ อย่างไรก็ตามหากเครื่องเกิดมีปัญหาโดย Imbalance Sensor ไม่ทำงาน ผู้ใช้งานจะต้องรีบกดหยุดการทำงานก่อนจะเกิดความเสียหายต่อตัวเครื่องรวมถึงความปลอดภัยต่อตัวผู้ใช้งานเองด้วย)

Fixed Angle Rotor คืออะไร ?

     Fixed Angle Rotor คือ หัวปั่นที่ใช้ร่วมกับเครื่องปั่นเลือด (Centrifuge) โดยเป็นหัวปั่นชนิดที่มีมุมคงที่ในการปั่นตั้งแต่เริ่มต้นจนหยุด (อยู่ที่ 25-40 องศา ขึ้นอยู่กับการออกแบบของผู้ผลิต) ซึ่งจะสามารถพบได้บ่อยกว่าหัวปั่นแบบ Swing Out Rotor เนื่องจากราคาที่ถูกกว่า แต่ถึงแม้จะถูกกว่าก็ยังสามารถปั่นเหวี่ยงตัวอย่างได้ตามวัตถุประสงค์ที่ต้องการ (โดยราคาที่สูงกว่าของ Swing Out Rotor อาจแบ่งออกได้เป็นหลายปัจจัย เช่น จำนวนความจุหลอดตัวอย่างที่สามารถจุได้มากกว่า เป็นต้น)  

คุณสมบัติของหัวปั่น Fixed Angle Rotor

• มีมุมคงที่ในการปั่นตั้งแต่เริ่มต้นจนหยุด (ราว ๆ 25-40 องศา โดยขึ้นอยู่กับการออกแบบของผู้ผลิต)
• มีประสิทธิภาพในการปั่นเหวี่ยงที่มีความเร็วสูงกว่า Swing Out Rotor (เนื่องจาก Fixed Angle Rotor มีแรงเสียดทานอากาศหรือแรงต้านอากาศน้อยกว่าหัวปั่นแบบ Swing Out Rotor)
• โดยทั่วไปแล้ว Fixed Angle Rotor จะไม่มีฝาปิดจานปั่น
  
  

     อย่างไรก็ตาม มีผู้ผลิตบางบริษัทที่มองเห็นจุดอ่อนของ Fixed Angle Rotor และนำมาสร้างให้เป็นจุดแข็ง เช่น เครื่องปั่นจาก Centurion (UK) รุ่น ProHospital LCFA นั้นเป็นหัวปั่น Fixed Angle Rotor ที่มีฝาปิดป้องกันการฟุ้งกระจายของตัวอย่าง ฯลฯ

ข้อควรรู้ของการใช้หัวปั่นเลือดทั่วไป

     หัวปั่น Fixed Angle Rotor โดยทั่วไปแล้ว จะสามารถปั่นหลอดเลือดได้ทั้ง 2 ขนาด (ขนาด 13x75 mm (หลอดสั้น) และ 13x100 mm (หลอดยาว)) ซึ่งหลอดยาวจะสามารถใส่กับหัวปั่น Fixed Angle Rotor ได้แทบทุกหัวปั่นโดยที่ไม่มีปัญหาใด ๆ แต่สำหรับหลอดสั้น (13x75mm) จะมีปัญหาอยู่บ่อยครั้ง เนื่องจากช่องใส่หลอดตัวอย่างมักมีขนาดความลึกที่ออกแบบมาเพื่อให้ใส่หลอด 13x100 mm ได้พอดี

     ดังนั้น เมื่อท่านใส่หลอดสั้นลงไปในช่อง ก็จะทำให้หลอดนั้นจม และอาจทำให้มีความยุ่งยากในการที่ต้องหยิบหลอดตัวอย่างออกมา (โดยมากจะใช้ Forceps คีบออกมาก) หรือหลอดสั้นอาจลงไปไม่ถึงก้นของช่องใส่หลอดเนื่องจากจุกยางของหลอดสั้นติดค้างอยู่ตรงส่วนบนของช่องใส่หลอดและแรงเหวี่ยงทำให้จุกหลุดและเลือดกระฉอก ซึ่งวิธีแก้อีกทางหนึ่งก็คือการใช้ Tube Adapter ที่ถูกออกแบบมาเพื่อให้ใช้ควบคู่กับหลอด 13x75 mm โดยที่หลอดจะไม่จม

ข้อดีของ Fixed Angle Rotor

• ราคาถูกกว่าหัวปั่น Swing Out Rotor
• ใช้งานได้ง่ายกว่า (ในแง่ของการต้องทำให้เครื่อง Balance)
  

ข้อด้อยของ Fixed Angle Rotor

• มีความสามารถในการจุหลอดตัวอย่างได้น้อยกว่าหัวปั่น Swing Out Rotor
• ส่วนใหญ่จะไม่มีฝาปิดป้องกันการฟุ้งกระจายของตัวอย่าง (แต่ก็อาจจะไม่ใช่เป็นประเด็นสำคัญในการตัดสินใจซื้อนัก เนื่องจากผู้ใช้งานโดยมากมีการป้องกันตัวเองที่ดีอยู่แล้ว จากการสวมใส่ PPE)

ข้อแตกต่างของ Fixed Angle Rotor และ Swing Out Rotor

จากตารางข้างต้น

ท่านจะเห็นได้ว่าข้อแตกต่างระหว่างหัวปั่นแบบ Fixed Angle Rotor และ Swing Out Rotor มีข้อแตกต่างกันอย่างไรบ้าง โดยจะเริ่มจากที่

1. ขณะที่ปั่น หลอดตัวอย่างที่ถูกใส่ลงไปในหัวปั่นแบบ Fixed Angle Rotor มีมุมคงที่ในการปั่นตั้งแต่เริ่มต้นจนหยุด (25-40 องศา ขึ้นอยู่กับการออกแบบของผู้ผลิตนั้น ๆ) สำหรับ Swing Out Rotor ในขณะปั่น Bucket จะถูกเหวี่ยงจนทำให้มาอยู่ในแนวนอน
2. Swing Out Rotor จะมีคุณสมบัติที่สามารถจุได้มากกว่า Fixed Angle Rotor
3. โดยจากคุณสมบัติข้างต้นที่กล่าวมา ทำให้ Fixed Angle Rotor มีราคาที่ถูกกว่า Swing Out Rotor
   
4. โดยมาก Fixed Angle Rotor มีความสามารถในตั้งค่าการปั่นด้วยความเร็วรอบต่อนาที (RPM) ที่สูงได้กว่า Swing Out Rotor โดยเกิดเนื่องจากแรงเสียดทานอากาศหรือแรงต้านอากาศน้อยกว่าหัวปั่นแบบ Swing Out Rotor

โดยสรุป

ในงานการปั่นเหวี่ยงเลือด ผู้ใช้งานแต่ละท่านจะมีวัตถุประสงค์ในการใช้งานที่แตกต่างกัน ดังนั้นหัวปั่นที่แต่ละท่านเลือกใช้ก็จะมีปัจจัยในการเลือกที่แตกต่างกัน จึงอาจจะไม่มีตัวเลือกที่ตายตัวที่ว่าหัวปั่นแบบไหนที่ดีที่สุด

หากท่านใดสนใจเครื่องปั่นเลือด (Centrifuge) สามารถเข้าชมสินค้าได้ที่ได้โดยการคลิ๊กลิงค์ :> เครื่องปั่นเลือด (Centrifuge)
หรือติดต่อได้ที่ LINE : @medinter